Specjalne Strefy Ekonomiczne
a system SAP

Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE) zostały powołane w Polsce w 1994 r. jako narzędzie wspierania rozwoju gospodarczego i przyciągania inwestorów. Obecnie funkcjonuje 14 SSE, obejmujących tereny w całym kraju. Ich podstawą prawną jest ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych. Przyciągają one głównie przedsiębiorstwa z sektorów produkcyjnego, logistycznego i technologicznego, a ich największym atutem są zwolnienia z podatków CIT i PIT. Dzięki SSE firmy – zarówno krajowe, jak i zagraniczne – korzystają z preferencyjnych warunków prowadzenia działalności oraz wsparcia administracyjnego i infrastrukturalnego, wpływając na szybszy rozwój regionów, w których funkcjonują.

Od 2018 r. dotychczasowy model SSE został rozszerzony w ramach programu Polska Strefa Inwestycji (PSI). Oznacza to, że preferencje podatkowe przestały być ograniczone wyłącznie do granic stref, a mogą być przyznawane na inwestycje realizowane na terenie całego kraju – o ile spełniają określone kryteria jakościowe i ilościowe. SSE pełnią dziś funkcję operatorów PSI, obsługując przedsiębiorców i wspierając ich w uzyskaniu decyzji o wsparciu.

Na potrzeby niniejszego artykułu będziemy używać pojęcia Specjalnej Strefy Ekonomicznej – SSE, natomiast działalność nieobjętą SSE określamy jako nie-SSE, czyli NSE.

W SSE zwolnienia podatkowe są przyznawane na podstawie zezwolenia strefowego i dotyczą wyłącznie dochodu uzyskanego z działalności objętej decyzją. Wymaga to precyzyjnego rozdzielenia przychodów i kosztów według kodów PKWiU na te związane z działalnością strefową oraz pozostałe. Konieczne jest również odpowiednie rozdzielenie kosztów wspólnych. Prowadzenie działalność w SSE wymaga właściwego alokowania kosztów i przychodów oraz ich dekretacji w systemie księgowym, aby zapewnić zgodność z przepisami i przejrzystość.

Z punktu widzenia wydajności optymalnym rozwiązaniem jest automatyzacja, która pozwala na efektywne wykorzystanie zasobów i unikanie arbitralnych alokacji. Automatyzacja powinna obejmować miejsca, gdzie konieczna jest alokacja dużej ilości danych według obiektywnych reguł, a punkty kontrolne umożliwiają weryfikację i sprawdzenie poprawności danych w krytycznych miejscach. Takie podejście zapewnia efektywność i maksymalną ochronę przed materializacją ryzyka utraty ulg.

Przy tak zdefiniowanym celu niewątpliwą wartością dodaną staje się odpowiednio przygotowany system SAP, dostosowany do wymogów polskiego prawa podatkowego i wspierający rozliczenia zwolnień podatkowych w SSE.

Pakiet rozwiązań przygotowanych przez All for One Poland, który nazywamy Systemem Obsługi SSE (SOS) integruje moduły finansowo-kontrolingowe oraz sprzedaży i dystrybucji (FI, CO, SD) i pozwala na uzyskanie wszelkich informacji niezbędnych do identyfikacji dochodu strefowego oraz niestrefowego, dekretację kosztów strefowych, niestrefowych oraz wspólnych, a także odpowiednie ich rozliczenie. Nasze rozwiązanie może również wspierać przygotowanie wymaganej struktury danych JPK_CIT (JPK_KR_PD i JPK_ST_KR), obowiązkowej od stycznia 2025 r.

Rozwiązanie przygotowane przez All for One dla systemów SAP może wspierać firmy prowadzące działalność w SSE na poziomie:

• wyodrębniania dochodów uzyskiwanych w obszarze strefowym,
• rejestracji i alokowania kosztów, w tym z uwzględnieniem kosztów wspólnych,
• wygodnego raportowania w poszczególnych modułach oraz w wielu wymiarach i w przyjętym standardzie,
• generowania raportów podatkowych zgodnych z wymogami JPK_CIT i przepisami dotyczącymi dokumentacji cen transferowych.

Należy podkreślić, że rozwiązanie, które stosujemy w All for One, jest w pełni elastyczne i maksymalnym stopniu oparte na obiektach i narzędziach, które system SAP, czy to w wersji ECC czy S/4HANA, oferuje w wersji standardowej. Systemy naszych klientów przygotowujemy w sposób, który pozwala uniknąć programowania dodatkowych raportów. A zatem przygotowanie specjalnych raportów pod wymogi SSE jest opcją, a nie obowiązkiem.

Dodatkowo dbamy o to, żeby cały proces był przejrzysty i zrozumiały dla użytkowników na każdym poziomie i w każdym momencie. W tym celu przygotowujemy odpowiednio dane podstawowe oraz rozliczenie kosztów, aby osiągnąć pożądany efekt, czyli rachunek wyników w podziale na SSE i NSE zgodnie z wymogami decyzji o zwolnieniu strefowym.

W implementacji Systemu Obsługi SSE (SOS) możemy iść dwoma ścieżkami: ścieżką pierwotną – podczas implementacji nowego systemu, oraz ścieżką wtórną, która, jak łatwo się domyślić, jest wykorzystywana podczas dostosowania już funkcjonującego systemu.

• W implementacji pierwotnej możemy wykorzystać wszystkie możliwe sposoby wyodrębnienia informacji SSE/NSE, to znaczy tworzymy rachunek kosztów, mając na uwadze konieczność raportowania rachunku wyników w podziale na SSE i NSE. Ta ścieżka jest łatwiejsza, ponieważ przypomina budowę domu od projektu – nie potrzeba nic przebudowywać;
• W przypadku implementacji wtórnej, na działającym systemie, sprawa się nieco komplikuje, jak to przy wszelkiego rodzaju przebudowach, jednakże w tym przypadku nie mówimy o ewentualnym braku możliwości implementacji SOS, tylko raczej o tym, że SOS będzie może mniej „elegancki” niż w przypadku pierwszym, ale będzie on w pełni funkcjonalny i będzie spełniał poprawnie swoją rolę, choć zapewne będzie wymagał kompromisów w porównaniu do implementacji pierwotnej. Tutaj w skrajnych przypadkach być może niezbędne będzie programowanie.

Wprowadzenie Systemu Obsługi Stref (SOS) rodzi pytanie o jego utrzymanie. Po wdrożeniu SOS użytkownicy otrzymują pełen zestaw narzędzi do jego utrzymania i dalszego rozwoju. Narzędzia te są częściowo skalowalne i mogą być dostosowane do potrzeb biznesowych, oferując dużą elastyczność. Klienci mogą wybierać między szczegółowym a uproszczonym modelem utrzymania.

SOS umożliwia samodzielne utrzymanie systemu, który jest w pełni logiczny i nie wymaga programowania. Istnieje również możliwość wsparcia ze strony All for One. Brak dodatkowego kodu ABAP sprawia, że SOS jest odporny na wszelkie aktualizacje i zmiany w SAP. Raz wdrożony SOS w wersji SAP ECC można łatwo przenieść do systemu SAP w wersji SAP S/4HANA.

Dzięki proponowanemu przez nas kompleksowemu podejściu przy nowych wdrożeniach SAP raportowanie rachunku wyników w podziale na SSE/NSE jest możliwe do uzyskania na kilku poziomach. Możliwe jest również dostosowanie już funkcjonujących systemów SAP do automatycznego raportowania strefowego. Każdy przypadek jest indywidualny, ale z perspektywy wieloletniego doświadczenia możemy stwierdzić, że automatyzacja procesu jest możliwa w każdym rachunku kosztów i przychodów.

Dla jednego z naszych klientów, producenta opakowań zlokalizowanego w Specjalnej Strefie Ekonomicznej i korzystającego z ulg z tego tytułu realizujemy wdrożenie systemu SAP S/4HANA z zaawansowanym modelem kontrolingu, który ma odpowiadać na potrzeby konkurencyjnego rynku. Od samego początku pojawił się temat raportowania SSE/NSE. Zazwyczaj raportowanie strefowe było ograniczone do pojedynczych rozwiązań, które ostatecznie prowadziły do rozdzielenia rachunku wyników SSE i NSE. Tym razem jednak postanowiliśmy podejść do tematu kompleksowo.

Zaczęliśmy od odpowiedniego skonstruowania danych podstawowych, takich jak konta, MPK, centra zysku (CZ) oraz segmenty. Uwzględniliśmy tę konfigurację danych podstawowych we wszystkich omawianych procesach w module kontrolingowym, sprzedażowym oraz finansowym, w tym oczywiście w procesie rozliczenia kosztów.

Efekt? Rachunek wyników w podziale na SSE i NSE jest możliwy do uzyskania zarówno w CO (Profitability Analysis), po stronie EC-PCA – księgowości centrum zysku, jak i w kalkulacyjnej wersji rachunku wyników po stronie modułu FI (nawet na dwa sposoby). Jak komu wygodniej.