SAP LeanIX – pełna kontrola nad złożonym krajobrazem IT

Ponad 80 proc. liderów biznesowych spodziewa się, że sztuczna inteligencja przyniesie znaczący wzrost przychodów już w najbliższych latach, jednak zaledwie 3 proc. CIO podziela ten entuzjazm. Różnice w percepcji technologii pokazują, jak ważna jest rola architekta korporacyjnego, który, wykorzystując różne narzędzia, buduje most między światem IT i biznesu.

Do najczęstszych wyzwań, jakie wskazują osoby odpowiedzialne za budowanie korporacyjnej architektury IT, należą:

• Wysokie koszty długu technologicznego – nawet 40% budżetu IT jest przeznaczane na jego obsługę;
• Ryzyka bezpieczeństwa – 56% przypadków przestojów systemowych ma źródło w incydentach związanych z bezpieczeństwem;
• Nieefektywne wykorzystanie subskrypcji – aż 40% wydatków jest „przepalane” na nadmiarowe aplikacje o pokrywających się funkcjach;
• Brak transparentności – jedynie 30% organizacji potrafi dokładnie wskazać, jak wydatkuje swój budżet chmurowy;
• Długi czas podejmowania decyzji – ponad połowa decyzji dotyczących architektury IT jest podejmowana dłużej niż miesiąc, co jest barierą w świecie wymagającym zwinności.

Aż 64 proc. organizacji deklaruje, że w ostatnich dwóch latach zwiększyło wydatki na architekturę korporacyjną. Jednak tylko 14 proc. architektów korporacyjnego IT postrzeganych jest jako bliscy partnerzy dla biznesu.

A jak wydawane są nakłady na IT? Firmy deklarują, że na inicjatywy cyfrowe przeznaczają 5 proc. swoich przychodów, z czego 2/3 generuje pożyteczny zwrot. Można się zastanawiać, czy to dużo, czy mało. Jednak ważniejsze jest wskazanie źródła utraty tej wartości, którą jest słaba znajomość zależności technicznych. Tu możemy wymienić kilka najważniejszych problemów związanych z zarządzaniem korporacyjną architekturą IT:

• Złożoność środowisk IT i integracja;
• Skalowalność modeli subskrypcyjnych versus monitorowanie kosztów;
• Wyzwania cybersecurity;
• Transformacja agile;
• Compliance;
• Zrównoważony rozwój, ESG.

Rosnąca liczba inicjatyw cyfrowych i inwestycji w technologie sprawia, że rola architekta korporacyjnego staje się strategiczna i będzie rosła. Z jednej strony biznes oczekuje szybkiej adaptacji, z drugiej – IT mierzy się z koniecznością redukcji kosztów, zapewnienia zgodności oraz minimalizacji ryzyk. Dlatego budowanie pomostu między światem biznesu i światem IT staje się tak palącą kwestią. Jednak sama inwestycja w kompetencje architektoniczne to za mało – potrzebne są narzędzia, które umożliwią realne przełożenie wiedzy IT na decyzje biznesowe.

SAP LeanIX to narzędzie klasy Enterprise Architecture Management (EAM), które od 2023 r. należy do portfolio rozwiązań SAP wspierających transformację cyfrową. Subskrybowane w modelu SaaS, zapewnia pełną przejrzystość aplikacji, komponentów IT, danych i zależności czy procesów biznesowych. Według raportu Gartnera z 2024 r. jest to lider rozwiązań EAM.

Kluczowe cechy SAP LeanIX to:

• Jedno źródło prawdy – centralne repozytorium informacji o architekturze korporacyjnej;
• Modelowanie relacji i zależności pomiędzy aplikacjami, komponentami IT, procesami czy możliwościami biznesowymi;
• Raporty i dashboardy wspierające analizę i podejmowanie decyzji strategicznych oparciu o dane;
• Integracje out-of-the-box z popularnymi systemami i możliwość rozszerzania funkcjonalności (m.in. SAP Signavio, ServiceNow, Jira, Confluence);
• Elastyczny metamodel – standardowy model danych z możliwością dostosowania do specyfiki organizacji;
• Wsparcie AI – inteligentne filtrowanie, analizy i generowanie podsumowań.

Co warto podkreślić, rozwiązanie SAP LeanIX może być wykorzystywane do mapowania architektury IT składającej się z komponentów różnych dostawców. Także firmy, które nie posiadają rozwiązań SAP, mogą z niego z powodzeniem korzystać.

W portfolio rozwiązań SAP narzędzie LeanIX wspólnie z Signavio i WalkMe tworzą portfel Business Transformation Management, czyli rozwiązań wspierających organizację w transformacji, w szczególności w transformacji cyfrowej.

SAP LeanIX to jedno źródło wiedzy na temat krajobrazu aplikacyjnego i technicznego, odpowiednio umiejscowionych w kontekście biznesowym organizacji. Dzięki wsparciu rozwiązania nie musimy polegać na danych rozproszonych, zbieranych z różnych miejsc w organizacji, bez pewności, czy dysponujemy pełnym obrazem. Dzięki temu możemy też podejmować decyzje szybciej i w oparciu o wiarygodne i kompletne dane.

Kolejnym aspektem jest uchwycenie zależności zarówno biznesowych, jak i technicznych, co może być krytyczne dla sukcesów inicjatyw cyfrowych. Gromadzenie tych zależności wspiera zarówno logika LeanIX, wiążąca między sobą różne rodzaje fact sheets, ale też funkcjonalności, np. diagramy.
Integracje out-of-the-box promują szybsze uzyskanie wartości z rozwiązania.

Ocena i parametryzacja w oparciu o zgromadzone dane pozwala na podejmowanie strategicznych decyzji w oparciu o rzeczywiste potrzeby i priorytety organizacji.

Na SAP LeanIX składają się trzy moduły:

• Application Portfolio Management– podstawowy moduł, wspiera mapowanie, ocenę i racjonalizację portfela aplikacji;
• Technology Risk and Compliance – monitorowanie ryzyk związanych z cyklem życia komponentów IT i zgodnością;
• Architecture and Roadmap Planning – planowanie inicjatyw transformacyjnych i modelowanie docelowej architektury.

Rozwiązanie oparte jest na metamodelu – standardowym modelu danych opisującym krajobraz aplikacyjny, definiujący rodzaje obiektów, które się na ten krajobraz składają, standardowy zakres informacji przechowywanych w aplikacji, wzorce oceny krajobrazu aplikacyjnego. Opiera się na relacjach między poszczególnymi typami obiektów oraz ułatwia mapowanie zależności, luk, redundancji i kosztów. Stosowanie domyślnego metamodelu ułatwia maksymalne wykorzystanie funkcjonalności aplikacji (utrzymanie odpowiedniej jakości danych, optymalne wykorzystanie raportów).

Metamodel może być dostosowywany do potrzeb organizacji (przy odpowiednich założeniach), choć rekomendowane jest trzymanie się możliwie blisko standardu.

Proponowany w SAP LeanIX metamodel dzieli całą architekturę IT na cztery warstwy: techniczną, aplikacyjną, biznesową i strategiczną. Metamodel oferuje 12 typów obiektów, jednak w centrum tej logiki zawsze stoi aplikacja jako element zawierający logikę biznesową, warstwę wizualną, zapewniający fizyczny dostęp dla użytkownika biznesowego. Inne podstawowe obiekty to organizacje, business capabilities i komponenty IT.

Repozytorium to centralne miejsce gromadzące wszystkie rodzaje zmapowanych komponentów. Jego standardowe funkcjonalności to filtrowanie obiektów, możliwość wyświetlania obiektów w definiowalnej tabeli oraz eksportu danych z repozytorium. Opcje filtrowania są wsparte narzędziami AI umożliwiającymi zaawansowane kontekstowe wyszukiwania i podsumowania.

Najważniejsze zadania realizowane podczas pracy z LeanIX to:

• definiowanie obiektów (aplikacje, komponenty IT, procesy biznesowe),
• mapowanie relacji między nimi,
• ocena krytyczności aplikacji dla biznesu,
• śledzenie kosztów oraz cyklu życia komponentów,
• modelowanie diagramów przepływu danych (data flow) i zależności aplikacyjnych,
• definiowanie i modelowanie raportów.

Raporty generowanie w LeanIX pozwalają w kilka minut uzyskać odpowiedzi na pytania kluczowe dla CIO i CFO: które aplikacje są krytyczne, jakie ryzyka wiążą się z utrzymaniem poszczególnych systemów, które subskrypcje są redundantne i gdzie można ograniczyć koszty.

LeanIX proponuje katalog use case’ów, które definiują pewną ścieżkę wdrażania. Podstawowym, który ma na celu zgromadzenie danych w systemie, z którymi możemy następnie dalej pracować i rozszerzać, jest Application Portfolio Assessment. W tym scenariuszu wykonujemy trzy podstawowe kroki:

• Definicja zakresu (wskazanie aplikacji, które będą w pierwszej kolejności odzwierciedlone i zmapowane w systemie);
• Zgromadzenie danych (w tym podstawowych danych aplikacji, zależności pomiędzy obiektami takimi jak organizacje czy możliwości biznesowe, ocena funkcjonalna i techniczna oraz parametryzacja tych aplikacji przy wykorzystaniu standardowych pól;
• Ocena portfela aplikacji (priorytetyzacja, zastosowanie frameworków, zdefiniowanie pierwszych raportów, diagramów i wniosków).

Takich use case’ów, które proponują konkretne scenariusze wdrożeń LeanIX, w tej chwili jest dostępnych sześć. Nie mamy miejsca w tym artykule, by je wszystkie opisać, jednak tym, na co warto zwrócić uwagę, są dobre praktyki wdrażania tego narzędzia.

Rekomendujemy rozpoczęcie pracy z SAP LeanIX od małej próbki danych, co pozwoli szybko dostarczyć wartość biznesową, oswoić użytkowników z narzędziem i wesprzeć zarządzanie zmianą (quick wins) – np. oceny wybranego fragmentu portfela aplikacji.

Kolejną dobrą praktyką jest trzymanie się możliwie blisko standardowego metamodelu i dostosowywanie go do organizacji jedynie tam, gdzie jest to konieczne. Korzystanie z gotowych scenariuszy wdrożeniowych (use cases).

Kolejną wskazówką jest korzystanie z Best Practices LeanIX w zakresie modelowania architektury IT. I wreszcie pamiętajmy o dostępnych wbudowanych w LeanIX narzędziach wspierających gromadzenie danych (ankiety, zadania, komentarze).

SAP LeanIX umożliwia organizacjom:

• Racjonalizację portfela aplikacji – eliminację zbędnych lub dublujących się systemów;
• Identyfikację ryzyk technologicznych – np. kończącego się wsparcia czy luk bezpieczeństwa;
• Lepsze dopasowanie IT do potrzeb biznesu – mapowanie aplikacji do procesów i możliwości biznesowych;
• Szybsze podejmowanie decyzji – dzięki gotowym raportom i dashboardom;
• Optymalizację kosztów IT – według IDC średnia redukcja to ponad 422 tys. USD rocznie;
• Zwiększenie efektywności zespołów – o 35% w obszarze EA, 15% w obszarze bezpieczeństwa i 22% wśród użytkowników końcowych.

Środowisko IT w dużych organizacjach staje się coraz bardziej złożone, a zarządzanie nim wymaga nie tylko kompetencji, ale i odpowiednich narzędzi. SAP LeanIX daje architektom korporacyjnym i liderom transformacji cyfrowej narzędzie, które łączy świat biznesu i technologii, dostarczając pełną przejrzystość i rzetelne dane do podejmowania decyzji.

Badania IDC „The Business Value of SAP LeanIX” (2024) pokazuje, że firmy korzystające z LeanIX osiągają średnio 290% ROI w ciągu trzech lat, a czas zwrotu z inwestycji wynosi około pięciu miesięcy. To dowód na to, że uporządkowanie krajobrazu IT i zarządzanie nim na podstawie rzetelnych danych staje się jednym z kluczowych elementów budowania przewagi konkurencyjnej.